آیت الله دکتر عباسی با خوشامدگویی به همه شرکت کنندگان در این همایش علمی به ویژه سفیر کشور ترکیه در تهران و هیئت همراه، اظهار داشت: قطعا ترجمه کتاب مهم و دایرةالمعارف عظیم اسفار اربعه به ترکی استانبولی اقدام علمی و فرهنگی ارزشمندی است که جای تقدیر و تشکر دارد. جایگاه این کتاب بزرگ در منظومه حکمت و فلسفه تمدن اسلامی، برجسته است.
وی ادامه داد: مسلمانان در دوره اوج و شکوفایی تمدن اسلامی، در هر عرصه علمی که ورود یافتند، تجربه تمدن های پیشین و میراث علمی آنان را اخذ کرده، بر غنای آن افزودند و یک فرآورده جدید و ماندگار به تمدن عالم ارائه نمودند. در این دوران همه سرزمین‌های اسلامی از شرق تا غرب و از مناطق ماوراء النهر تا اندلس، شاهد جریان توسعه تمدنی و علمی به دست اندیشمندان و علمای مسلمان بودند.
رئیس المصطفی با اشاره به نقش مهم ایران و ترکیه در توسعه علمی تمدن اسلامی، اظهار داشت: انتظار می رود در عصر حاضر نیز این دو جغرافیا و اندیشمندان این دو سرزمین، نقش مهم و جدی در احیای تمدن جدید اسلامی ایفا نمایند. محافل علمی همانند همایش امروز نویدبخش چنین ایفای نقشی هستند و امیدواریم این ارتباطات و همکاری‌ها روز به روز توسعه یابند.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: امروز بر اساس ارزیابی های مراکز علم سنجی، ایران و ترکیه در میان کشورهای اسلامی، بیشترین تولیدات علمی را در عرصه‌های مختلف در اختیار دارند و این زمینه بسیار خوب همکاری علمی میان دانشگاه ها و مراکز علمی دو کشور را پدید می آورد.
وی جامعةالمصطفی را به عنوان یک دانشگاه بین المللی اسلامی مفتخر به میزبانی دانشجویانی از ۱۲۰ کشور جهان از جمله ترکیه خواند و افزود: در این دانشگاه بیش از ۱۵۰ رشته و گرایش در حوزه علوم اسلامی، علوم انسانی و زبان، ادبیات و فرهنگ شناسی به فراگیران ارائه می شود. ما افتخار داریم رشته فلسفه اسلامی را تا مقطع دکتری ارائه می دهیم و امروز در خدمت برخی از استادان مقطع دکتری این رشته هستیم.
رئیس جامعةالمصطفی با اشاره به سیر تحول و تکامل فلسفه در تمدن اسلامی، اظهار داشت: همچون بسیاری از رشته‌های علمی، سیر رشد تاریخی فلسفه در تمدن اسلامی را از دوره ترجمه آثار یونانی و سوریانی تا ایجاد مکتب جدید شاهد هستیم. گام نخست در سیر تکامل فلسفه اسلامی، ترجمه آثار پیشینان بود که زمینه را برای توسعه حکمت اسلامی فراهم نمود. فیلسوفان بزرگ ما ابتدا به شرح و بسط و تعمیق اندیشه فلاسفه پیشین پرداختند و سپس بر غنای آن افزوند.
وی مقایسه آثار حکمی فلاسفه مسلمان همچون فارابی با فلاسفه یونانی را گویای تکامل و توسعه این معارف در سایه بهره‌گیری از منابع اسلامی دانست و خاطرنشان کرد: در این سیر تحولی به تدریج شاهد شکل گیری فیلسوفان صاحب مکتب در عالم فلسفه و حکمت اسلامی مانند شیخ اشراق و صدرالدین شیرازی هستیم که امروز ترجمه کتاب مهم ایشان در این همایش رونمایی خواهد شد.
آیت الله دکتر عباسی در پایان حکمت متعالیه و فلسفه صدرالدین شیرازی را برآیند همه جریان های حکمی شکل گرفته در جهان اسلام خواند و گفت: کتاب اسفار اربعه، اوج حکمت متعالیه و عظیم ترین دایرةالمعارفی است که این حکمت متعالی را در خود معرفی کرده است. بسیار از مترجمانی که با سال‌ها تلاش علمی این اثر را به زبان ترکی استانبولی ترجمه کردند تقدیر و تشکر می کنم و برای همه شما عزیزان آرزوی توفیق دارم.
دکتر شامیل اوچال:
فلسفه ملاصدرا بسیاری از چالش های حکمی را مرتفع نمود
همایش بازسازی میراث فرهنگی مشترک ایران و ترکیه در پرتو حکمت متعالیه، با سخنرانی دکتر شامیل اوچال، سرپرست گروه ترجمه کتاب اسفار اربعه به زبان ترکی استانبولی ادامه یافت.
آقای دکتر شامیل اوچال در ابتدای سخنان خود با تقدیر از همه دست اندرکاران ترجمه کتاب اسفار اربعه که حدود ۶ سال وقت خود را وقف این اثر فاخر نموده اند، اظهار داشت: در فرایند تاریخ اسلام و علوم اسلامی از زمان ابن سینا و مشاء، ضعف عمق مسائل اسلامی نمود یافت.
وی ادامه داد: هرچند اساتید و اندیشمندان پیش از ملاصدرا نیز نقش مهمی در توسعه حکمی ایفا نمودند اما ملاصدرا حرکتی را آغاز نمود که بسیاری از چالش‌ها و ضعف‌های گذشته را مرتفع نمود.
سخنران همایش با اشاره به دوره حضور ملاصدرا در شهر قم و شهر کهک، ابراز داشت: شاید علت اصلی این مهاجرت خلاصی از چالش‌هایی است که میان نحله های مختلف علما و اندیشمندان در شیراز و دستیابی به یک زمینه رشد فکری و علمی در قم بوده است.
آقای دکتر اوچال با تاکید بر ضرورت همگرایی میان اندیشمندان علوم حکمی، اظهار داشت: اصل اندیشه اسلامی بر ازدیاد و تکثر نیست بلکه باید به دنبال همگرایی و نزدیک شدن افکار به یکدیگر بود. عقل، شهود و وحی منبع اصلی مباحث حکمی هستند و ملاصدرا در بررسی موضوع فهم عوام، علما، حکما و متصوفه از دین را با مثالی از گردو مقایسه می کند.
وی در پایان در توضیح این مثال اظهار داشت: فهم عوام از دین پوسته سبز بیرونی گردو، فهم کلامیون پوست سخت داخلی گردو، فهم فلاسفه مغز داخل گردو اما فهم عرفا روغنی است که در مغز گردو یافت می شود.
