Page 40 - Islamic Studies 02

38) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, İkinci. İl, İkinci. Buraxılış (Bahar-Yay/2022)

təşkil edirlər. Çünki sovet dönəmində cəmiyyətin dindar
təbəqəsi, xüsusilə müsəlman xanımlar sanki cəmiyyətdən
təcrid olunan bir fenomen kimi dəyərləndirilmişlər. Buna görə
də onlar özlərini təsdiq etmək üçün adətən internet və KİV-dən
istifadə edərək müsəlman xanımların hüquqlarını və onlar
üzərinə düşən vəzifələri xanımlarla bölüşürlər. Çünki
cəmiyyətdə ateist və deist düşüncəli liberal feminizm ideyaları

dindar xanımların əks müqavimətinə şərait yaradır. Bu
qarşıdurma tədricən regional müstəvidən çıxaraq qlobal
müstəvidə gedən liberalizm və antiliberalizm qarşıdurmasında
əks olunur. Buna görə də keçmiş postsovet ölkələrində
xanımlar internet, beynəlxalq tədbirlər və vebinarlar vasitəsilə
beynəlxalq sekulyar feminizmin və İslam feminizmi
hərəkatlarına qoşulurlar. Bu artıq informasiya texnologiyaları
vasitəsilə müxtəlif sivilizasıyalarda qloballaşan müasir
dünyanın gerçəkliyidir. Buna baxmayaraq, cəmiyyətdə İslam
maarifçiliyinin aşağı səviyyədə olması elmi şəkildə deyil, bir
dəb şəklində yayılması cəmiyyətdə müəyyən sosial-mədəni
problemlərin ortaya çıxmasına şərait yaratmışdır. Çünki
cəmiyyət həm İslam, həm də ümumi təhsil sahəsində axsayır.
Hər iki istiqamətdə aparılan maarifçilik işləri onların arasında
müəyyən kəsişən məqamların ortaya çıxmasına və bəzi
problərin cəmiyyətdə həll olunmamasında şərait yaradır. Bu
həm ölkənin milli-mənəvi birliyini, həm də cəmiyyətdə
modern cəhalət bəlasının yayılmasını artırır.
Müasir Şərq və Qərb cəmiyyətinin inkişafının bəzi
mərhələlərində və siyasi qərarların verilməsində açıq-aydın
modern cəhalətin yayılmasını görmək olar. Xüsusilə ilə Qərb
nümunəsindəki “universal imperalizm” kimi dəyərlər.
Nəticədə bir sıra ideya-siyasi cərəyanlar meydana çıxmışdır ki,
bunlardan biri kimi, bəzi ərəb müsəlman ölkələrində dini-
siyasi ideologiyanı misal göstərə bilərik: İraqda şiə və sünnü