Page 38 - Islamic Studies 02

36) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, İkinci. İl, İkinci. Buraxılış (Bahar-Yay/2022)

Nəticə
Modern cəhalətin qarşısının alınmasında Şərq və Qərb fəlsəfi
baxışlarının mühüm rol oynadığı inkaredilməz faktdır. Müasir
dövrdə dinlərarası dialoq ümumdünya əxlaqının yaranmasına
gətirib çıxaracaqdır. Çünki dinlərdə ümumbəşəri dəyərlər
təbliğ edildiyindən, nəinki dinə mənsub olanlar, hətta qeyri-
dini təmayüllərin tərəfdarları da ümumbəşəri dəyərlər

baxımından həmrəylik nümayiş etdirərək ictimai cəhalətin
yayılmasının qarşısının alınmasında əməkdaşlıq edə bilərlər.
Modern cahilliyin qarşısının alınması prosesində dini sahədə
dialoq həm bir dinə mənsub qrupların, həm də fərqli dinlərə
mənsub insanların inanc və düşüncələrini bir-birlərinə məcburi
və ya qeyri-etik yollarla qəbul etdirmə təşəbbüsündən
olmadan, ortaq məsələlər ətrafında tolerant şəraitdə danışa
bilməsi, müzakirə edilə bilməsi və əməkdaşlıq qura bilməsi
deməkdir. Dinlərarası dialoqun zəruriliyi ideyası müasir
dövrdə hərtərəfli müdafiə olunmalıdır. Çünki İslam dini bir
çox əsrlər boyu yəhudi-xristian dəyərlərinin düşməni olmuş və
bu gün də onların düşməni olaraq qalır. Sözün geniş
mənasında dialoqun baş tutması o deməkdir ki, bu prosesin
iştirakçıları arasında birinin digəri ilə qarşılıqlı şəkildə
uyğunlaşması özünü göstərir, nəticədə xalqlar arasında modern
cəhalətin yayılmasının qarşısı qisməndə olsa alına bilər.
Bu modern cəhalətin yayılması probleminin həll olunması
üçün isə ağıl və hidayət prosesi ilə dinlərarası dialoq
siyasətinin qarşılıqlı əlaqəsinin yollarının göstərilməsi
önəmlidir. Ağıl və hidayət prosesinin hər bir dövlət üçün
müsbət təsirləri özünü göstərir və bir neçəsini qeyd edək.

Müsbət cəhətlər aşağıdakılardır:
1. Xaricə ağıl və hidayət edən şəxslərin əldə etdikləri
maddi gəlirlərdən eyni zamanda onların vətəndə qalan