Page 176 - Islamic Studies 01

İslam psixologiyası / (175

Məskəviyyə, Mola Sədra və digər böyük müsəlman
filosofların elmi mirazının təkmil olunmuş variantı kimi qəbul
edək.
1
İslami psixologiya üçün nəzərdə tutulan bu ikinci məna
olduqca sadə yanaşmadır. Ancaq, birinci mənanın hər nə qədər
müsbət yönləri olsa da, bir tərəfdən də üzərində düşünmək
gərəkdir. Həqiqətdə isə, İslami psixologiyanın mövcud
psixologiya ilə əlaqəsi demək olar ki, görməməzlikdən gəlinib.
Buna görə də, İslami psixologiya barəsində yeni bir tərifin irəli
sürülməsi lazımdır.

İslami psixologiya üçün təklif edilən tərif
İslami psixologiyanı İslami dəyərlər, inanclar, hədəflər və
qaynaqlar əsasında fərdin rəftarı və psixi proseslərini araşdıran
elm kimi tərif edə bilərik. Bu tərifin ən təkid etdiyi nöqtə,
psixologiya qanunlarının və mövzularının İslam dəyərləri,
inanclar, hədəflər və qaynaqlar əsasında formalaşması
məsələsidir. Bu tərifə əsasən, İslami psixologiyanın yeni
formalaşmış bir elm olması, eləcə də onun yalnız İslamın
mötəbər qaynaqlarına (Quran və hədis) söykənməsi lazım
deyil. Çünki, İslami psixologiyanın belə tərif edilməsini bir
növ mənəmçilik, habelə qəbul edilmiş elmi üsulların ziddinə
bir tərif kimi qəbul etmək olar. Çünki, hər bir elmin
2
xüsusiyyətlərindən biri də yığcam xatarketli olmasıdır.
Ümumiyyətlə, Psixologiyanın İslami olmasının meyarı
bunlardır:

1. Kəcbaf, Məhəmməd Baqir, İslam alimlərinin nəzərində elmun əl-nəfs, səh. 34
2. Humen, Heydər Əli, Davranış elmlərində elmi üslubların öyrənilməsi, səh.
22-27.