Page 143 - Islamic Studies 04

142) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, Dördüncü buraxılış (Bahar-Yay/2023)

“2-ci meester” kimi tanınan ikinci mərhələ cəmi 5,5 həftə
davam edir və canlı bu müddət ərzində “embrion” və ya
“rüşeym” adlandırılır. Bu mərhələdə hüceyrə təbəqələrindən
bədənin başlıca əzaları, təməl orqan və sistemləri əmələ gəlir.
“Zumər” surəsinin 6-cı ayəsində insanın ana bətnində üç
müxtəlif mərhələlərdən keçərək formalaşmasına işarə edilir.
Müasir biologiya bu gün iddia edir ki, ana bətnində toxumun

embrioloji inkişafının üç müxtəlif mərhələsi var.
– Fetal mərhələ.
Hamiləliyin “3-cü meester”i adlandırılan mərhələyə daxil
olanda rüşeym (embrion) artıq “fetus” adlandırılır. Bu mərhələ
hamiləliyin 8-ci həftəsindən etibarən başlayır və doğuşa qədər
davam edir. Əvvəlki mərhələdən fərqlənən xüsusiyyəti isə
fetusun üzü, əlləri və ayaqları aydın bilinən və insanın xarici
görünüşünə malik olan bir canlıya çevrilməsidir. Mərhələnin
başlanğıcında döl 3 sm ölçüdə olsa da onun bütün orqanları
əmələ gəlir. Bu mərhələ 30 həftəyədək, inkişaf prosesi isə
doğuş həftəsinə qədər davam edir.
Dölün ana bətnindəki inkişafı haqqındakı bu məlumatlar
yalnız müasir texnoloji avadanlıqların köməyi ilə aparılmış
müşahidələr sayəsində əldə edilib. Ancaq göründüyü kimi, bu
məlumatlar da bir çox digər elmi həqiqətlər kimi yalnız Quran
ayələrində möcüzəvi şəkildə xəbər verilmişdir. Bəşəriyyətin
təbabət sahəsində heç bir müfəssəl biliyə sahib olmadığı
dövrlərdə Quranda bu dərəcədə dolğun, ətraflı və səhih
bilgilərin verilməsi şübhəsiz ki, Quranın Allah kəlamı
olduğunun aşkar sübutudur.
“Biz insana ata-anasına tövsiyə etdik. Anası onu çox zəif bir
halda daşımışdı. Uşağın süddən kəsilməsi isə iki il ərzində