Page 48 - Islamic Studies 02

46) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, İkinci. İl, İkinci. Buraxılış (Bahar-Yay/2022)

Giriş
“Xalis və doğru olan dinə tərəf üz tut! Bu İlahi fitrətdir. Allah
insanları onun əsasında yaratmışdır. Allahın yaradılışında heç
bir dəyişkənlik yoxdur. Möhkəm din budur, lakin insanların
əksəriyyəti (bunu) bilmirlər.”
“Əxlaqda qeyd olunan “pis” və “yaxşı” məfhumları insanın
ixtiyari işləri ilə həmin işlərin son nəticəsi arasındakı əlaqə

növünü göstərir. İnsanın hər hansı işi onun son xeyir məqsədi
ilə müsbət əlaqədədirsə, həmin iş “yaxşı”, mənfi əlaqədədirsə
“pis” sayılır.
İdrak - Obyektin özünün və ya əksinin insan varlığında hazır
olması ilə yaranan şüurlu aktiv prosesdir və bu prosesdə insan
varlığında yer alan obyekt, yaxud onun əksi, bilik adlanır.
Fəzilətlərin ən üstünü, kamalın ən son həddi məhz ədalətdir.
Ədalət varsa, deməli, bütün fəzilətlər də vardır. Ədalətin əksi
zülmdür, zülm də bütün qəbahətləri özündə toplayır. Ədalət də
elə bir xüsusiyyət, elə bir keyfiyyətdir ki, onun sayəsində
bütün işlər normal həddə tənzimlənir, insanın nəfsindəki
müxtəlif qüvvələr arasında uyğunluq yaranır, qüvvələrdən biri
digərinə qarşı çıxmır.

Təsdiq zəmanəti sahəsində əxlaqın dinə ehtiyacı
İslam - fitrət dini
َٰ
ه
ْ
َ
ۚ
ۚ
َكِلَذ ۚ ِ ه اللّ قلَخ ِل َليِدْبَت َ لَ ا َ ْيلَ ه َ ع ساهنلا رَط َف يِتلا ِ ه اللّ ةرطف اًفي ِنَح نيِ دلِل َكهْجو ْمِقأَف
َ
َ
َ
ِ
َ
ِ
َٰ
ْ
َ
َنوُمَلْعَي َ لَ ِ ساهنلا رَثْكأ هنِكَلو م يَقلا ُنيِ دلا
َ ُ ِ
َ
“Xalis və doğru olan dinə tərəf üz tut! Bu İlahi fitrətdir. Allah
insanları onun əsasında yaratmışdır. Allahın yaradılışında heç
bir dəyişkənlik yoxdur. Möhkəm din budur, lakin insanların
1
əksəriyyəti (bunu) bilmirlər.”

1. Quran: Rum surəsi, ayə: 30.