Page 352 - Islamic Studies 05
P. 352
351) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, beşinci sayı (payız-qış / 2024)
Qeyd etmək lazımdır ki, imamiyyə şiələri «ümumi
peyğəmbərlik» dedikdə, batini hüccət və dəlil olan əqli
nəzərdə tuturlar. Allah tərəfindən peyğəmbərliyə tə᾿yin olunan
şəxslərə gəldikdə isə, onları zahiri hüccət adlandırırlar.
Müsəlmanlar ulul-əzm peyğəmbərləri beş nəfər hesab etdikləri
bir halda, İsmailiyyə alimləri şəriət sahibi və ulul-əzm
peyğəmbərləri «Natiq peyğəmbər» adlandıraraq onların sayını
yeddiyə çatdırmışlar. Yeddi natiq peyğəmbər bunlardan
ibarətdir: Adəm, Nuh, İbrahim, Musa, İsa, Məhəmməd və
Qaim. (Qaim dedikdə zühur edərək qiyam edəcəyinə e᾿tiqad
bəslədikləri İsmailiyyənin yeddinci imamı Məhəmmədi
nəzərdə tuturlar.)
4. Məad;
İsmailiyyə məzhəbi cismani məadı inkar edir, yalnız ruhani
məada e᾿tiqad bəsləyir və bu barədə deyirlər: İnsan yaşadığı
aləmdə həmin aləmə münasib vasitələrə ehtiyac duyur. O bir
aləmdən xaric olub başqa bir aləmə qədəm qoyduqda belə,
yenə də həmin aləmə münasib vasitələrə ehtiyac duyur. Bu
səbəbdən də onlar cism və bədən üzvlərinin yalnız bu dünyaya
lazım olduğunu hesab edirlər. Axirət dünyasına gəldikdə isə,
oranı ruhani aləm hesab etdikləri üçün məadın cismani
olmasına heç bir zərurət duymurlar.
İsmailiyyə məzhəbli şəxslər islamı təzə qəbul edənlərə
məadı və ya məad haqqında mə᾿lumatı olmayan şəxslərə izah
etmək istərkən bu əqidəni özünün zahiri mə᾿nasında yə᾿ni,
cismani olaraq baş verəcəyini bəyan edirlər. Bir çox «miləl və
nihəl» kitablarında İsmailiyyə firqəsinin «tənasüx»ə e᾿tiqad
bəslədiklərinə işarə olunmuşdur, lakin onlar belə bir ittihamı