Page 347 - Islamic Studies 05

Zeydiyyə və İsmailiyyə məzhəblərinin inancları (346

İsmailiyyə firqəsinin bünövrəsini qoymuş dörd nəfər şəxsin adı
ilə qarşılaşırıq:

1. Məhəmməd ibni Əbi Zeynəb, ya Məqlas ibni Əbil Xəttab;

(Əbul Xəttab ləqəbi ilə məşhur olmuşdur). Bu şəxs əvvəllər
imam Məhəmməd Baqir (ə) və imam Cə᾿fər Sadiqin (ə)
səhabələrindən olmuşdur. Lakin sonralar imamların
məqamlarını daha da ucaldaraq onları ilahiləşdirdiyi üçün
imamlar tərəfindən lə᾿nətlənərək uzaqlaşdırılmışdır.

Belə ki, hətta imam Sadiqdən (ə) Əbul Xəttabın
lə᾿nətlənməsinə və hər bir müsəlmanın ondan uzaq düşməsinə
dair bir neçə rəvayət də nəql olunmuşdur. Əbul Xəttab özünü
imam Sadiqin (ə) vəsisi, imamları isə əvvəllər peyğəmbər
hesab edirdi, daha sonra isə ifrata vararaq Cə᾿fər ibni
Məhəmmədi ilahilik dərəcəsinə qədər ucaltmışdır.

Əbul Xəttab Kufədə ətrafına kiçik bir dəstə toplaya
bilmişdir. Lakin Kufənin valisi İsa ibni Musa tərəfindən qətlə
yetirildikdən sonra tərəfdarları Məhəmməd ibni İsmailə üz
tutaraq onun vəfatını e᾿tiraf etmişlər. İsmailiyyə firqəsinin
«Natiq» və «Lal İmam»a (İmamun-natiq və imamus-samit)
olan e᾿tiqadı məhz Əbul Xəttabın nəzəriyyələrindən
qaynaqlanmışdır.[180]

2. Məymun Qəddah;

Əhvazda sakin olmuş və müxtəlif göz xəstəliklərini, o
cümlədən mirvari suyunun çəkilməsini müalicə etmişdir. Bu
səbəbdən də ona «Qəddah» ləqəbi verilmişdir. Qəddah Əbul
Xəttabın davamçılarından olmuş və onun nəzəriyyələrinin
yayılmasında böyük rol oynamışdır.