Page 129 - Islamic Studies 01

,
128) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI Birinci il, birinci buraxılış, (payız-qış/2022)
Qurani Kərimdə qadın hüquq subyekti kimi
Qurani Kərimdə qadınların sosial vəziyyəti iki aspektdə
dəyərləndirilmişdir:
1. İslamdan öncəki dövrdə qadın; 2. İslamda qadın. Burada
qadınların hüquq və vəzifələri, eyni zamanda kişinin qadın
qarşısında daşıdığı vəzifələrə yer verilmişdir. Bir növ mövcud
olan bu hüquq və vəzifələr sinallaqmatik xarakter daşıyır.

İslam hüququnun tətbiqində yaranan problemləri daha dəqiq
həll etmək üçün bu hüquq münasibətlərinin subyekti olan
qadınların sahib olduğu hüquqların nəzərdən keçirilməsi
zəruridir.
1. Yaşamaq hüququ – İslamın bərqərar olması doğulan qız
uşaqlarını öldürmək adətini zamanla sıradan çıxardı. Kiçik
qızların yaşamaq hüququ onların təbii hüquqlarından biri olub,
Quranda öz əksini müxtəlif formalarda tapmışdır: “ O,
istədiyini yaradır, istədiyinə ancaq qız, istədiyinə də ancaq
oğlan verir.”
1
2. Cəmiyyətdə iştirak etmək hüququ – İslamdan öncə bəzi
qadınların cəmiyyətdə mövqeləri var idi, lakin bu sadəcə varlı
və əsilzadə nəslinə mənsub olanlara aid idi. Bu cür qadınlardan
biri Məhəmməd Peyğəmbərin (s. ə. s.) birinci həyat yoldaşı
Xədicə xanım idi ki, o, Məkkədə qadınlardan və bəzi
kişilərdən üstün mövqeyə malik idi.
İslam yarandıqdan sonra isə təbəqəsindən asılı olmayaraq,
bütün qadınlara bu hüquq tanındı. Məhəmməd Peyğəmbərə (s.
ə. s.) beyət edən qadınlar özlərinə ictimai sferada yer tapdılar.
Bəziləri bu sahədə xeyli aktiv olmuş, bəziləri isə kişilərdən
geri qalmayan tərzdə islahatçı tədbirlər həyata keçirmişdir.
3. Ayrı-seçkiliyə məruz qalmamaq hüququ – Bir qayda olaraq
həm qadınlar arasında bərabərliyi, həm də qadın və kişi
arasındakı bərabərliyi özündə əks etdirir. Kimliyindən,

1. Şura surəsi, ayə 49