Page 246 - Islamic Studies 05

245) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, beşinci sayı (payız-qış / 2024)

b) İctimai təsirlər

1. İnsanlar arasında qarşılıqlı etimadın aradan getməsi

Bədgümanlıq cəmiyyətə hakim olan məcmu etimad ruhunu
aradan aparır, ictimai təhlükəsizliyi xətərə salır. Belə ki, heç
kəs başqasına etibar etmir, insanlar bir-birinə xəyanətçi gözü
ilə nəzər salaraq bir-birindən qaçırlar. Əmirəl-möminin Əli
(əleyhis-salam) buyurur: “Camaatın ən pisi o kəsdir ki,
bədgümanlığına görə camaata etimad etmir, bir kəs də onun
1
əməlinin pis olduğuna görə ona etimad etmir.”

2. İşlərin xarab olması və başqalarının şər işlərə təşviqi

Bədgümanlığın mənfi təsirlərindən biri yaxşı işlərin puça
çıxmasıdır. Çünki bədgümanlıq etimadsızlıq yaradır,
etimadsızlıq da başqalarında mənfi hislər oyadır və işlərin eşq-
məhəbbət üzündən yerinə yetirilməsi əvəzinə, etimadı cəlb
etmək üçün süni rəftarlara, yaxud işdə problem yaratmağa,
işlərin görülməsini mürəkkəbləşdirməyə vadar edir. Başqa
sözlə desək, bədgümanlıq xisləti düz və etimad olunan
insanları düzgün olmayan yollardan istifadə etməyə vadar edir.
Əli (əleyhis-salam) bu barədə buyurur: “Bədgümanlıq işləri
2
puça çıxarır və insanı pisliklərə tərəf çəkir.”

3. Dostluq əlaqələrinin gərginləşməsi

Dostlara qarşı bədgümanlıq onların arasındakı əlaqələrin
gərginləşməsinə səbəb olur, dostluq və səmimiyyəti məhv edir.

1 - “Ğurərul-hikəm”, səh. 263
2 - “Ğurərul-hikəm”, səh. 263