Page 249 - Islamic Studies 05

Bədgümanlıq və onun növləri (248

Düşünmüsünüzmü ki, əgər ata-anamız və ətrafdakılar bizi
Allah, peyğəmbər, din və Quranla tanış etməsəydilər, bütün bu
həqiqətlərdən qəflətdə qalardıq? Deyə bilərsiniz ki, mən
kitablardan oxuyub öyrənərdim. Məgər kitablar ictimai
rabitələr sayəsində ərsəyə gəlmirmi? Əgər cəmiyyət
olmasaydı, hərflər, sözlər, dillər formalaşardımı? Yazı necə
yaranır, necə öyrədilir? Əgər bir şəxs tənhalığa çəkilib

özündən əlifba yaratsa və həmin əlifba ilə kitab yazsa, bu
kitabı ondan başqa kim anlayar? Başqalarının bu kitabı
oxuması üçün o ictimai əlaqələrə qatılıb uyğun əlifbanı
öyrətməyə məcburdur. Bəli, dini və mənəvi məsələlərdən nə
biliriksə, ictimai həyatın səmərələrindəndir.
Mənəviyyatla, zəruri həqiqətlərlə tanışlıq üçün hər birimiz
ictimai həyata, məsələn müəllimə, ata-anaya, məktəbə, sinifə,
məscidə, hüseyniyyəyə, kitaba möhtacıq. İnsan təklikdə saleh
iş görməyə də acizdir. Yalnız başqalarının köməyi ilə xeyir
işləri həyata keçirmək mümkün olur. Məsələn, Əhli-beyt (ə)
üçün əlamətdar günlərdə mərasim qurmaq savabdır. Əvvəla,
bu məclis özü ictimai bir yığıncaqdır. İkincisi, əgər siz
qonaqlara yalnız çay süfrəsi açmaq istəsəniz, süfrəyə
qoyacağınız qənd, çay və başqa hər nə ictimai işin məhsuludur.
Əgər başqaları fabrik və zavodlarda çalışıb ehtiyac
duyduğunuz şeyləri istehsal etməsələr, siz addım ata
bilməzsiniz. Demək, sadə bir məclisinin keçirilməsi üçün
cəmiyyətin iştirakı labüddür.
İstər maddi, istər mənəvi yönümdə insanın bütün ehtiyacları
cəmiyyət və ictimai həyat sayəsində təmin edilir. Əgər
cəmiyyət və ictimai həyat olmasaydı, hətta peyğəmbərlər də
bir iş görə bilməzdi.