Page 31 - Islamic Studies 02

Modern cahiliyyət ilə mübarizə metodları/ (29

sağlam halda bədənin idarə olunmasında xüsusi funksiyanı, öz
vəzifəsini lazımınca yerinə yetirir. Deməli, əgər hər hansı bir
üzv öz vəzifəsini yerinə yetirməkdə aciz olarsa xəstələnməsi
məlum olur. Məsələn, göz sağlam halda və xüsusi şəraitdə
xarici əşyaları müşahidə edir. Əgər bu şəraitin mövcud olması
ilə ya ümumiyyətlə görməzsə, ya da görməsi zəifləyərsə
xəstələnməsi məlum olur. Əgər insan Allaha diqqət yetirməsə,
ibadət, dua və münacatdan ləzzət almasa, bu kimi işlərdən
qaçsa, Allahı sevməsə, dünya mal-dövlətinə, məqam və
sərvətə, arvad-uşağa, şəhvətə və heyvani ləzzətlərə meyl
etməyi Allahın razılığından üstün hesab etsə, həyatda şəxsi
mənafeyini təmin etməkdən başqa bir hədəfi olmazsa,
fədakarlıq, ehsan, Allahın məxluqlarına xidmət etməkdən
ləzzət almazsa, insanların əzab-əziyyət və narahatlığından
narahatlıq hissi və vicdan əzabı keçirməzsə belə bir şəxs
nəfsinin doğrudan da xəstə olduğunu bilməlidir. Əgər öz
səadət və xoşbəxtliyini istəyirsə mümkün qədər tez bir
zamanda onu islah və müalicə etmək qərarına gəlməlidir. 1
Həzrəti Əmir (ə.s) buyurur: “Əql və şəhvət bir-birinə ziddir.
Elm əqli, həvayi-nəfs isə şəhvəti himayə edir. Nəfs bu iki
qüvvənin çəkişdiyi, mübarizə apardığı meydandır; onlardan
hər biri digərinə qələbə çalsa, nəfsi öz ixtiyarına keçirir”. 2
Ağıl insan üçün çıraqdır necə ki, Qurani-kərimdə qəlb, əql və
nəfsin insana aid xüsusiyyətlər olması bəyan olunur:
“Rəbbinin rəhm etdiyi kimsə istisna olmaqla nəfs pis işlər
3
görməyi əmr edər”. Bu ayədə nəfs mənfi tanıtdırılır. Amma

1Nəfsin saflaşdırılması, müəllif: İslam alimi və Ayətullah İbrahim Əmini h.ə, Bakı.
2017, səh. 22/29, 60/73.
2Ğurərul-hikəm, c. 1, səh. 96.
3Yusuf, 53.