Page 100 - Islamic Studies 03
P. 100

Xristianlıq təlimi və Qərb dünyagörüşündə dini …/ (99


               xidmətçisinə”çevrilmişdi.  O  dövrdə  fəlsəfənin  izah  etdiyi
               bütün  məsələlər  xristianlıq  düşüncəsinə  uyğun  gəlməli  və
               kilsənin  icazəsi  olmalı  idi.  Antik  dövrdə  izah  olunan  təbiət

               qanunauyğunluqları,ümumiyyətlə  varlıq  və  bunun  ətrafındakı
               söhbətlər kreasionizm qanunları ilə izah edilirdi.
               Xristian  fəlsəfəsinin  ilkin  mərhələsi  patristika  dövrü

               adlandırılır ki, bu da “ xristianlıq dini təliminin fəlsəfi təlimə
               keçdiyi  dövr”  hesab  edilir.  Patristika  latın  sözü  olub  “  ata”
               mənası  kimi  tərcümə  olunur.Kilsə  ataları  tərəfindən  yazılmış
               ədəbiyyatın  ümumi  adı  mənasını  verir.  Patristika  dövrünün

               birinci  mərhələsində  xristian  ehkamının  əsası  qoyulmuş  və
               güclü kilsə yaradılmışdır. İkinci mərhələdə isə xristian ehkamı
               və  fəlsəfəsi  yaradılmışdır.  Patristika  dövrünün  nümayəndəsi

               Avreli Avqustin (354- 430) xristian alimi və mütəfəkkiridir. O,
               Şimali Afrikanın Taqasta şəhərində dünyaya gəlib. Avqustinin
               dünyagörüşü teosentrizm (yunanca “ teos”- Allah, “sentrizm”-

               mərkəz  deməkdir)  üzərində  qurulmuşdu.  Buna  görə  də  onun
               bütün  fikirləri  Allah  haqqında  nəzəriyyəyə  əsaslanmışdı.  O
               deyirdi ki, Allahın mövcudluğunun səbəbi özündədir. Dünyada

               Allahdan  başqa  mövcud  olanların  hamısı  Allahın  iradəsi
               yaranmışdır.  Allah  bütün  mövcudatın  səbəbidir.  O,  nəinki
               dünyanı  yaratmışdır,  həm  də  onu  saxlayır  və  yaratmaqda

               davam edir.
                            1
               Xristian fəlsəfəsinin ikinci mərhələsi sxolastikadır. VIII əsrdə
               meydana  gəlmiş  XIV-  XV  əsrlərə  qədər  davam  etmişdir.



                                                                     Eyni mənbə, səh 548 1
   95   96   97   98   99   100   101   102   103   104   105