Page 100 - Islamic Studies 03
P. 100
Xristianlıq təlimi və Qərb dünyagörüşündə dini …/ (99
xidmətçisinə”çevrilmişdi. O dövrdə fəlsəfənin izah etdiyi
bütün məsələlər xristianlıq düşüncəsinə uyğun gəlməli və
kilsənin icazəsi olmalı idi. Antik dövrdə izah olunan təbiət
qanunauyğunluqları,ümumiyyətlə varlıq və bunun ətrafındakı
söhbətlər kreasionizm qanunları ilə izah edilirdi.
Xristian fəlsəfəsinin ilkin mərhələsi patristika dövrü
adlandırılır ki, bu da “ xristianlıq dini təliminin fəlsəfi təlimə
keçdiyi dövr” hesab edilir. Patristika latın sözü olub “ ata”
mənası kimi tərcümə olunur.Kilsə ataları tərəfindən yazılmış
ədəbiyyatın ümumi adı mənasını verir. Patristika dövrünün
birinci mərhələsində xristian ehkamının əsası qoyulmuş və
güclü kilsə yaradılmışdır. İkinci mərhələdə isə xristian ehkamı
və fəlsəfəsi yaradılmışdır. Patristika dövrünün nümayəndəsi
Avreli Avqustin (354- 430) xristian alimi və mütəfəkkiridir. O,
Şimali Afrikanın Taqasta şəhərində dünyaya gəlib. Avqustinin
dünyagörüşü teosentrizm (yunanca “ teos”- Allah, “sentrizm”-
mərkəz deməkdir) üzərində qurulmuşdu. Buna görə də onun
bütün fikirləri Allah haqqında nəzəriyyəyə əsaslanmışdı. O
deyirdi ki, Allahın mövcudluğunun səbəbi özündədir. Dünyada
Allahdan başqa mövcud olanların hamısı Allahın iradəsi
yaranmışdır. Allah bütün mövcudatın səbəbidir. O, nəinki
dünyanı yaratmışdır, həm də onu saxlayır və yaratmaqda
davam edir.
1
Xristian fəlsəfəsinin ikinci mərhələsi sxolastikadır. VIII əsrdə
meydana gəlmiş XIV- XV əsrlərə qədər davam etmişdir.
Eyni mənbə, səh 548 1