Page 22 - Islamic Studies 04

Qadınların ictimai mövqeyi “Əhdi-qədim” də (21

xəcalət və rüsvayçılıq üçün oyanacaq. Ağıllı adamlar göy
qübbəsinin parıltısı kimi, çoxunu düz yola döndərənlər isə
ulduzlar kimi əbədi və daim parlayacaqlar". Əski yəhudilikdə

bütün insanlar pis və yaxşı olmasından asılı olmayaraq,
öldükdən sonra "Şeol" adlı bir yerə gedəcəklər. Ölümdən sonra
həyat bir az məzarda, bir az da Yahvə (Tanrı), yaxud insanlarla

münasibətdə olmadan ölülərin bir kölgə kimi varlıqlarını
davam etdirəcəklərinə inanılan ölülər aləmində, yəni Şeolda
keçəcəkdir. Tanahın əksinə, Talmudda axirətin mahiyyəti
haqqında müfəssəl məlumatlar vardır.

Daha sonra yəhudilikdə axirət inancı mövzusu inkişaf etmiş,
yenidən dirilmə, əbədi həyat, sorğu-sual inancları meydana

çıxmışdır. Beləliklə, yaxşı insanlar sınaqdan çıxdıqdan sonra
Ədən deyilən cənnətə gedəcəklər (Ədən - babil dilində "bağça"
mənasına gələn Edinu, yaxud Adenu kəlməsindən

törəmişdir). Pislər isə cəhənnəmə gedib cəzalarını
çəkəcəklər. Cəhənnəm kəlməsi ibrani dilində "Ge bne
Hinnom" (Hinnom oğullarının vadisi) kəliməsindən törəyib

öncə Gehenna, sonra isə indiki şəklini almışdır. XII əsrə qədər
müəyyən bir inanc sisteminə sahib olmayan yəhudilər Tövratı
təfsir edən din alimlərinin sayəsində... xristianlıqdakı kimi

iman əsaslarını mənimsəmişdirlər. Bu alimlərdən Rəbbi Moşe
ben Maymon (Musa b. Meymun: Maimonides: 1135-1204)
yəhudilər üçün bu on üç əsası toplamış və bu əsasları əhatə
edən inanc sistemi qəbul edilmiş və bu günə qədər gəlib

çatmışdır: