Page 18 - Islamic Studies 04
P. 18
Qadınların ictimai mövqeyi “Əhdi-qədim” də (17
Məsih gələcək, sürgün sona çatacaq, yəhudilər həqiqi evinə
dönəcək, Məbəd yenidən inşa ediləcəkdir. Yəhudi şəriəti
Halakhaya görə şənbə günü od yandırmaq günah
sayılır. Ortodoks olmayan yəhudi günahkardır. İsraildə
ortodoks yəhudilik “dövlətin” rəsmi məzhəbidir. İsraildə son
zamanlar bütün məzhəblərin təşkilat qurmasına izn verilir.
Reformist yəhudilik : XIX əsrin əvvəllərində Almaniya
yəhudiləri arasında meydana gəlmişdir. Sonradan Amerika
yəhudiləri arasında geniş yayılmışdır. Reformist yəhudilər
Amerika yəhudilərinin 40 faizini təşkil edir. İsraildə isə 5-6
min civarındadırlar. Onlar ortodoks inancları rədd edirlər. Bu
gün reformist yəhudilik dünyəviləşmiş yəhudilik formasını
almışdır. Yəhudiliyə yalnız mədəni bir fakt kimi
baxılır. Sinaqoqda qadınlarla kişilər yanaşı oturur. Qadınlar da
haham kimi vəzifə daşıyaraq ayinləri icra edirlər. Digər din və
inanclara diqqət və hörmətlə yanaşılır. Talmudu inkar etmiş,
məsihçiliyi rədd etmişdirlər. Reformist yəhudilik ifrat
islahatlar nəticəsində böhran keçirir və yəhudi şəxsiyyəti
haqqında problemlər yaranır.
Mühafizəkar yəhudilik: XIX əsrin ortalarında alman
yəhudiləri arasında meydana çıxmışdır. Təmsilçiləri İzak
(İsaac) Bermays (1791-1849) və Zakarya (Zacharia)
Franklendir (1801-1871). Daha sonralar Amerikada da
tərəfdarlar toplamışdır. Onlar babalarının ənənələrinə bağlı
qalmağı arzu edər, dünyəviliyə qarşı çıxarlar.