Page 60 - Islamic Studies 04

ƏLLAMƏ MƏCLİSİNİN “BİHARÜL-ƏNVAR” ...(59

1
və hədisi-şəriflər çərçivəsində məlumatlar vermişdir. O,
mövzunun elmi təhlilini verməmişdən qabaq bu haqda ayələri,
daha sonra isə hədisi-şərifləri qeyd etmişdir. Bundan sonra isə

ayə və hədislərdə keçən bəzi sözləri lüğətşünaslıq baxımından
izah etmiş və daha sonra isə mövzunun elmi təhlilinə
başlamışdır. Əlbbətə, burada xüsusi şəkildə qeyd etmək

lazımdır ki, artıq Əllamə Məclisinin vəfatından 300 ildən artıq
vaxt ötmüşdür. Son üç yüz il ərzində təbiətşünaslıq elmlərdə
olan inkişaflar hər bir kəsə bəllidir. Buna görə də Əllamə
Məclisinin adı çəkilən əsərindəki bəzi elmi görüşlər öz

əhəmiyyətini itirmiş olur. Lakin buna baxmayaraq onun
dövrünə qədər olan bəzi elmi məlumatlarla da tanış olmağın

xüsusi əhəmiyyəti ola bilər.

Qeyd olunduğu kimi, müəllifimiz adı çəkilən əsərinin 54-
cü cildindən 63-cü cildinə kimi olan məlumatları, daha

doğrusu topladığı ayə və hədisləri sırf təbiətşünaslıq elmlərinə
həsr etmişdir. O, əsərin 54-cü cildində I fəsilə “Aləmin xəlq
edilməsi” adını vermiş və buraya ilk olaraq Qurani-Kərimin

“əl-Bəqərə” ayə 29, “əl-Ənam” ayə 1, “əl-Əraf” ayə 4,
“Yunus” ayə 3, “Hud” ayə 7, “əl-Fürqan” ayə 59 və digər
surələrin müvafiq ayələrini toplamışdır. Ayələri qeyd etdikdən

sonra o, bu ayələrə qısa təfsir vermiş və təfsirində daha çox bu
ayələrin insanlara Allahın qüdrətinin xatırlandığını, hər bir
varlığın yalnız və yalnız onun qüdrəti sayəsində yaradıldığını
önə çəkmişdir. Həmçinin müəllif qeyd olunmuş ayələrə

Həmin mənbə, c. 54, səh. 2 5 - 1