Page 58 - Islamic Studies 04

ƏLLAMƏ MƏCLİSİNİN “BİHARÜL-ƏNVAR” ...(57

atəşinə tutmuşdur. O, Allahın varlığının isbatı, ağılın
mahiyyəti, ruhun ölməzliyi, peyğəmbərlik missiyasının
hikməti, vəhyin mahiyyəti, əxlaqın tərifi qəbir haqq-hesabı və

s. bu kimi problemlərin çözülməsində hədislərə söykənən
mühüm fəlsəfi fikirlər söyləmişdir. Həmçinin o, yuxarıda izah
etdiyimiz “Dəhrilər”, “Təbiətçilər” və bu kimi İslam

dünyasında ortalığa çıxmış materialist fikirlərə tutarlı fəlsəfi
cavablar vermişdir. O, adı çəkilən əsərinin müxtəlif yerlərində
1
“Dəhrilərə” və “Təbiətçilərə”, Allahın birliyini inkar
2
3
edənlərə, Qəza və Qədər haqqında, Cəbr və Təfviz (fatalizm
və özbaşnalıq) və digər İslam fəlsəfəsinə aid olan problemləri
4
çözmüşdür. O, fəlsəfi dünyagörüşündə İbn Sinanın yolunu
izləyənlərdəndir. Əllamə Məclisinin İbn Sina fəlsəfəsinin

təsirində qalmasının başlıca səbəbi isə onun ustadı Molla Feyz
Kaşaninin, onun da ustadı Molla Sədranın ona təsir etməsi
olmuşdur.

Əllamə Məclisi “Biharül-ənvar”ın müqəddiməsində
kiçikliyindən bəri elmə büyük bir maraq duyduğunu, uzun iş

və araşdırmalardan sonra doğru məlumatın Allahın kitabında
və Onun vəhyinin açıqlayıcıları olan Peyğəmbərin (s) və
imamların (ə) xəbərlərində olduğu nəticəsinə çatdığını,

yaşadığı dövrdəki bir çox kimsənin əksinə bütün səylərini
həqiqətlərin təməli olan bu xəbərlərin araşdırılmasına

Həmin mənbə, c. 6, səh. 331 1
Həmin mənbə, c. 2, sə h. 230 2
Həmin mənbə, c. 11, səh. 89 3
Həmin mənbə, c. 5, səh. 82 4