Page 13 - Islamic Studies 05

Quranın hər kəsə şamil olması baxımından möcüzə olması (12

fəlsəfəyə meyl edər. Bütün bunlarla yanaşı, Quranın əsas
mövzuları da ən mühüm fəlsəfi mövzularla üst-üstə düşür.
Allah, mənəviyyat, insan, mərifət və əxlaq Quranla fəlsəfə
arasında ortaq mövzulardır.

Bir qədər əvvəldə xatırlatmışdıq ki, Quranda “Fəlsəfə” sözü
müstəqil kəlmə kimi işlənilməsə də, fəlsəfə mənasını çatdıran
“ Hikmət” sözü bir çox ayələrdə zikr olunub.

Aşağıda həmin ayələrdən bəzilərini nümunə olaraq gətiririk.

Ümmilərə (yazıb-oxumaq bilməyən ərəblərə) özlərindən
onlara Allahın ayələrini oxuyan, onları (şirkdən) təmizləyən,
onlara Kitabı və hikməti öyrədən bir peyğəmbər göndərən
Odur. Həqiqətən, onlar daha əvvəl açıq-aydın bir zəlalət içində
1
idilər.

Ayəyə diqqət etsək, görərik ki, ayədə hikmət sözü kitab
(Quran) kəlməsi ilə birgə işlənib. Bu da öz növbəsində bizə
başa salır ki, Quranın ayələri hikmət ilə uyğundur. Yəni Quran
ayələrinin hər birində dərin və fəlsəfi mənalar var. Həmçinin
ayə bizə bunu başa salır ki, Qurannın təlim və tərbiyə metodu
fəlsəfə və hikmət ilə zəngindir və Quran ayələri insanlara
düzgün yaşamaq yolunu çox gözəl şəkildə başa salır.

Allahın sizə olan nemətini, öyüd-nəsihət vermək üçün sizə
göndərdiyi kitabı və hikməti xatırlayın! Allahdan qorxun və
bilin ki, Allah hər şeyi biləndir.
2
Cümə surəsində olduğu kimi, bu ayədə də Allah yenə kitab
sözü ilə birlikdə hikmət sözünü işlədib. Ayəni oxuyanda

1 Cümə, 2.
2 Bəqərə, 231.