Page 212 - Islamic Studies 05

211) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, beşinci sayı (payız-qış / 2024)

Papalar

Papalığın meydana gəlməsi Qərbi Avropada kilsənin
qüvvətlənməsində böyük rol oynadı. IV əsrin sonu- V əsrin
əvvəlində Roma papaları, müstəsna olaraq özləri üçün, papa,
yəni kilsə başçısı adlanmaq hüququna yiyələndilər. Özlərinin
kilsədə başçı olmaq iddialarını papalar “apostol Pyotrun

varisləri ” olmaları ilə əsaslandırırdılar. Əfsanəyə görə o,
Xristin Romada ilk yepiskopu- ilk canişini olmuşdu. Qərbdə,
xüsusilə İtaliyada, qüvvətli dünyəvi hakimiyyətin
olmamasından istifadə edən papalar V- VI əsrlərdə sürətlə
yüksəldilər, faktiki olaraq, Roma yeparxlığının dünyəvi
hakimlərinə çevrildilər. Qərbi Avropa ölkələrində kilsə torpaq
sahibliyinin inkişafı ilə əlaqədar olaraq bu torpaqlardan
papanın cərəncamına müxtəlif rüsumlar daxil olmağa
başladı.Papanın əlində olan torpaqların hamısı birlikdə “
Müqəddəs Pyotr mülkü”, onun özü isə həmin torpaqların ali
senyoru hesab olunmağa başladı. Kilsənin təşkili get- gedə
feodal- iyerarxiya quruluşu kəsb etməyə başladı; ona papa
başçılıq edir, ən aşağı pillələrində isə - məhəllə (prixod)
keşişləri dururdu. VI əsrin sonlarına yaxın Qərbi Avropada
papalıq bütün xristian kilsəsinə tamamilə başçılıq etmək
iddiasını irəli sürməyə başladı.
Roma Papası- Roma Baş yepiskopu, Roma Katolik Kilsəsinin
başçısı, Katolik xristianların dini lideridir. Katoliklərə görə
həvari Pyotrun xələfidir.İlk zamanlar bütün yepiskoplara
verilən papa ünvanı, sonrlar yalnız Roma Yepiskopu üçün
istifadə edilməyə başladı. Katolik kilsəsi, kilsə çərçivəsində
Pyotr və xələflərinin təmsil etdiyi ən uca vəzifə olan papalığın
ilahi bir qurum olduğunu iddia edir: İsa, papalıq vəzifəsini
Pyotra təhvil vermiş və Pyotr da bu vəzifəni faktiki
görmüşdür. Kİlsədə yerləşmiş bir ənənəyə görə Pyotr, Romada