Page 284 - Islamic Studies 05

283) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, beşinci sayı (payız-qış / 2024)

yaradır. Hədisdə oxuyuruq ki, yer üzündə təkəbbürlə addım
atan adama həm yer, həm yerin üstündə və altında olanlar
1
lənət oxuyurlar.
Ayədən aldığımız nəticə budur ki, istər müsəlman,
istər qeyri müsəlman insanlarla xoş rəftar etməliyik. Hətta,
yol yeriyərkən təkəbbürlə yerimək olmaz. Allahın razılığını
önə çəkib yaxşılığa həvəsləndirmək, Allahın qəzəbini önə

çəkib pisliklərdən çəkindirməliyik. Xalqla təkəbbürlü
davranib lovğalanmaq yolverilməzdir.
Bu ayədə Loğman öz oğluna deyir ki, yer üzündə
təkəbbürlə gəzmə. Surələrin birində isə təvazökar yeriş
yaxşı bəndəliyin ilkin nişanəsi sayılır. “Rəhmanın bəndələri
2
yer (üzün)də sakit və təvazökarlıqla yol gedən kəslərdir.”
İnsanın öz vücudundakı ən uca nöqtəni (alnını)
səcdə zamanı yerə qoyması namazın
əsrarəngizliklərindəndir və Allah qarşısında təkəbbürdən
uzaqlığı və təvazönü göstərir. Bütün insanlar qarşısında
təvazökarlıq zəruri sayılsa da, valideyn, ustad, möminlər
qarşısında təvazö layiqli möminlik nişanələrindəndir.
Torpaqdan, nütfədən yaradılmış zəif insan sonda
hərəkətsiz leşə çevrilir. Belə bir varlıq hansı əsasla
lovğalanmalıdır?
Loğman surəsinin 19-cu ayəsində Uca Rəbbimiz
buyurmuşdur: “Yol yeriyərkən orta həddi gözlə, səsini
yavaş çıxar. Çünki, səslərin ən xoşagəlməyəni ulağın
səsidir.”
Hədisdə oxuyuruq: “Xalqı Allaha doğru dəvət
3
edərkən, Quran oxuyarkən səs qaldırmağın eybi yoxdur.”

1 Təfsire-Nurus-səqəleyn
2 Furqan surəsi, ayə 63
3 Təfsire-Nurus-səqəleyn