Page 272 - Islamic Studies 06

Nəhcül-bəlağədə vəhdət prinsipi / 271

Elm imanın tamamlayıcısı kimi

Elm bir çox hallarda imanın müqəddiməsi və
tamamlayıcısıdır. Buna görə də Qurani-Kərimdə elm
təriflənmiş və adı imanla yanaşı çəkilmişdir: "Allah da sizdən
iman gətirənlərin və (xüsusilə) elm bəxş edilmiş kimsələrin
dərəcələrini ucaltsın" («Mücadələ», 11)
Bu mərhələləri tamamlamaqla məlum olur ki, elm və iman
iki ifadədən əmələ gəlmişdir. Əgər iman eşq və ürfan
ifadəsindəndir desək, doğru söyləmiş olarıq. Buna görə də
«Kümeyl» duasında oxuyuruq: "İlahi! Məni əfv et. Ey mənim
Mövlam, ey mənim Rəbbim, Sənin əzabına səbir edərəm,
amma fəraqına necə səbir edim?"
Bu aşiqin məşuqu ilə münacatıdır. Buna görə də harada
imandan söz açılırsa, məhəbbət və eşq məsələsi də ortaya çıxır.
Allah Təala iman əhlini vəsf edərək buyurur: "Peyğəmbərə
nazil olanı dinlədikləri zaman haqqı bildikləri üçün onların
gözlərinin yaşla dolduğunu görürsən. Onlar deyirlər: "Ey
Rəbbimiz! Biz iman gətirdik, bizi (haqqa) şahid olanlarla bir
yerdə yaz." («Maidə», 83)
İman mayasız və özülsüz olsa da, məhəbbət və eşqlə
doludur. Hətta bütpərəstlər öz bütlərinə məhəbbət bəsləyərək
onlara təzim, sitayiş və ibadət edirdilər. Qurani-Kərimdə bu
barədə buyurulur: "İnsanların içərisində Allahdan qeyrilərini
(Allaha) şərik qoşub, onları Allahı sevən kimi sevənlər də
vardır, halbuki iman gətirənlərin Allaha məhəbbəti daha
qüvvətlidir. Əgər (özlərinə) zülm edənlərin vaxtında
görəcəkləri əzabdan xəbərləri olsaydı, onlar bütün (qüvvət)
qüdrətin Allaha məxsus olduğunu və Allahın əzabının şiddətli
olacağını bilərdilər." («Bəqərə»-165)