Page 95 - Islamic Studies 01

,
94) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI Birinci il, birinci buraxılış, (payız-qış/2022)
Əhli-Beyt (ə.s.) hədislərində fitrət ayəsinin təfsiri ilə bağlı 15-ə
1
yaxın hədis nəql edilmişdir. Hədislərdə fitrət ayəsinin
“Tövid”, “Mərifətullah” (Allahı tanımaq), “İslam”, “Vilayət”
2
olması haqda hədislər nəql edilib.

Təkvini şəhadət
Allah-taala buyurur: “Bir zaman Rəbbin Adəm

övladlarından – onların bellərindən nəsillərini çıxartdı və
onları özlərinə şahid tutdu ki: “Mən sizin Rəbbiniz
deyiləmmi?” onların hamısı: “Bəli, (Rəbbimiz olmağına)
şəhadət verdik” dedilər. (Allah belə etdi ki,) məbada
Qiyamət günü “biz bundan qafil idik” deyəsiniz”.
Və ya: “Atalarımız daha əvvəl (Allaha) şərik qoşmuşdular,
biz də onlardan sonra gələn bir nəsil idik (onların izi ilə
getdik). Məgər bizi batilə uyanların (haqq yoldan
sapanların) törətdikləri əməllərə görə məhv edəcəksən?” –
3
deməməniz üçündür.
Bu ayələr Fitrət ayəsinin şərhdir. Ayədəki dialoq, ləfzi, həqiqi
yox, təkvinidir. Təkvini şəhadət, insanın fitrətən Allahın
varlığına şəhadət verməsidir. Yəni insan bu həqiqəti (tövhidi)
təsdiq etmək qabiliyyəti üzərində yaradılıb. Əgər nəfsani
meylləri kənara qoyub yaradılışa diqqət etsə, fitrətən şəhadət
verəcəkdir ki, Allah var və birdir....

1. “Məfahimul-Quran”, Ayətullah əl-üzma Şeyx Cəfər Sübhani, c. 1, səh. 68.
2. “Əl-Kafi”, Şeyx Kuleyni, c. 2. Kitabul-iman vəl-kufr, babu fitrətil-xəlq əlat-
təvhid, hədis: 1; “Məfahimul-Quran”, Ayətullah əl-üzma Şeyx Cəfər Sübhani, c.
1, səh. 68; “Əl-Kafi”, Şeyx Kuleyni, c. 2. Kitabul-iman vəl-kufr, babu fitrətil-
xəlq əlat-təvhid, hədis: 4; “Təfsiru Əli ibn İbrahim əl-Qummi”, c. 2, səh. 155;
“Əd-Durrus-səmin fiş-şəhadətis-salisəti bi vilayəti Əmiril-muminin (ə.)”,
Ayətullah əl-üzma Şeyx Xəlil Mübəşşir Kaşani, səh. 287; “Usulul-Kafi”, Şeyx
Kuleyni, c. 1, hədis: 35.
3. Əraf surəsi, 172-174-cü ayələr.