Page 170 - Islamic Studies 03

Quranın Hərtərəfli olmaq …/ (169

Dünyada Allahı tanımayan və onun varlığını qəbul etməyən
milyonlar ilə insanlar var. Həmin insanlar özlərini
tanımayıblar?

Bu suallara çox geniş şəkildə cavab vermək olar. Amma əgər
hədisin mənasına diqqət edib, qısa şəkildə açıqlaması ilə tanış
olsaq, hansı anlamda olduğunu öyrənmiş olarıq.

Deməli Peyğəmbər (s.ə) buyurur ki, Hər kim üzünü tanısa,
mütləq Allahını da tanıyacaq.

Bu cümlənin bir neçə məna və açıqlaması var. İlk olaraq
Peyğəmbər (s.ə) bizə bunu başa salmaq istəyir ki, əgər
insandakı keyfiyyət və xarakterlərə diqqət etsək, onu
yaradanın xüsusiyyətlərini də tanımış olarıq. Bir çox şiə və
sünni alimləri insan xüsusiyyətlərinin Allahın xüsusiyyətləri
ilə zidd olduğuna inanırlar. Ona görə də əgər insandakı
xarakter və keyfiyyətləri tanısaq, Allahı da tanımış olarıq.
Misal üçün əgər insanın “Sonradan yaranan, Möhtac, Zəif” və
bu kimi xüsusiyyətlərə malik olduğunu tanısaq, Allahın “
Əzəli, Ehtiyacsız və Güclü” olduğunu da tanımış olarıq.

Böyük müctehid və alimlərdən olan ayətullah Məkarim
Şirazi, hədisə başqa bir güşədən baxıb, onu fərqli baxışla
açıqlayıb. Onun sözlərinə görə bu hədis əslində insanın ruh və
cismində olan xüsusi nəzmi çatdırır. Yəni Allah insanın cism
və ruhunu çox dəqiq və xüsusi nəzmlə yaradıb. Əgər insanın
vücudundakı bir çox nəzm, incəlik və dəqiqliklərə diqqət
yetirsək, görərik ki, bu incəlikləri yalnız nəhayətsiz və dərin