Page 245 - Islamic Studies 03
P. 245
244) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, İkinci il, Üçüncü buraxılış (payız-qış /2023)
acınacaqlı aqibətini anladığımız halda çoxlarımız hər hansı
çətinliyi aradan qaldırmaq üçün onu ilkin yol görürük.
Deməliyik ki, sülhməramlı yollardan istifadə və sərtlikdən
uzaqlaşma şüurun, sərtlik isə hiss və həyəcanın
əlamətlərindəndir. Bunu da bilirik ki, şüurun inkişafı insani
təkamülün son mərhələsi, hiss və həyəcanın dövranı isə ondan
çox geridir. Həqiqətdə insanların əksəriyyəti hiss və duyğular
içində yaşayır və həmişə onun təsirinə məruz qalırlar. Uşaqlıq
çağları duyğuların inkişaf dövrü olsa da, mövcud insanın
üzərində aparılan sosioloji araşdırmalar göstərir ki, onların
çoxu psixoloji baxımdan uşaqlıq dövrünü ötüb keçə bilmir və
çox vaxt böyüklərin sərtlik, zor və həddiaşma halları həmin
çatışmazlığın əlamətləridir. İlk baxışda çoxları belə halları
təbii, məqsədəuyğun saysa da, problemlərin həlli baxımından
onların dəyər və yeri tam arxa plana düşür və insanın üzünə
hər bir ağıllı məsləhət və üsulun bağlandığı təqdirdə, həmin
reaksiyalara icazə verilir. Bildirməliyik ki, yenilməz şəxs,
yaxud yenilməz xalq isə ictimai problemlərini aradan
qaldırmaq üçün hər yerdə sərtliyə zərurət görmür. Onların
çoxunu sülh yolu, məsləhət və götür-qoyla həll etmək
mümkündür.
İslam bu məsələyə yüksək əhəmiyyət verərək bəşərin
həyatında sülh, dostluq və mehribanlığın rolu barədə faydalı
təkliflər irəli sürür, ardıcıllarını da həmin ideya uğrunda
yaşamağa çağırır. Hədislərdə sülh və dostluğa dair tövsiyələr