Page 93 - Islamic Studies 03

92) / İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, İkinci il, Üçüncü buraxılış (payız-qış /2023)

oğulla bir mahiyyətə malik olması doktrinası tərəfdarları qalib

gəlmişdilər. Məhz bu cərəyan dövlət tərəfindən tanınmış və
imperiyanın rəsmi Kilsəsini təşkil etmişdi. Bütpərəstlərlə
birlikdə bütün başqa xristian cərəyanları və təriqətləri qadağan

olunmuş, onların tərəfdarları isə təqiblərə məruz qalmışdılar.
Bu proseslərlə bərabər, rəsmi xristian Kilsəsinin ideologiyası
da yaranmaqda idi. Dini ehkamların sabitləşməsi, onların

fəlsəfi əsaslarının işlənməsi, sistemləşdirilməsi işi imperiyanın
həm Şərqində, həm də Qərbində gedirdi.”
1

Kilsə
Xristianlıqdan söhbət getdiyi zaman kilsədən danışmamaq bu
dinin ardıcıllarına qarşı məncə ədalətsizlik olardı. Axı təşəkkül

tapdığı zamandan bəri mövcud feodalizm cəmiyyətində
kilsənin ictimai rolu çox önəmlidir.
Tarix yazır ki, cəmiyyətin hakim sinfi xristianlığın bütün orta

əsrlər boyunca feodalizm quruluşunun şəraitinə uyğunlaşdırır,
hər cür yolla kilsəni iqtisadi, siyasi və ideya baxımından
qüvvətləndirməyə çalışırdı.
2
Bəs kilsə nədir və xristianlar üçün nəyi ifadə edir? Bu sualın

cavabını yenə də tədqiqatçıların nəzərlərində axtaraq.
Xristianlığın yalnız kilsə formasında mövcud olması- onun
əsas xüsusiyyətlərindəndir.Artıq bu dövrdən başlayaraq kilsə

xristian dininin mühüm atributuna çevrilmişdi. Xristianlıqda
bir neçə dini ənənə mövcuddur ki, bunların da hərəsinin öz
mərasim, ayin və dini simvolları var. Bunlardan, Bizans

Eyni mənbə, səh 73- 74 1
Orta əsrlər tarixi,səh 417 2