Page 28 - Islamic Studies 06

İSLAM ARAŞDIRMALARI JURNALI, Üçüncü il, beşinci sayı (Bahar-Yay / 2024) /27

işarə olunur: Qövm, xalq, millət və qrupların öz fikrinin

həqiqətinə etiqad, əxlaq və rəftarlarının doğruluğuna, digər
düşüncə tərzinin batil və yollarının haqsız olduğuna inam,
insanlar arasında ixtilaf və toqquşmalara səbəb olmuşdur.

Qurani-Kərim qısa bir cümlə ilə bu mühüm və köklü məqam
barədə xəbərdarlıq edir: "O kəslərdən ki, öz dinlərini
parçaladılar, bölük-bölük oldular və hər bir dəstə özündə olana

1
sevinər." Həvayi nəfsə itaət həmişə fərdi və ictimai ixtilaflara
gətirib çıxarmış, insanlığın doğru yoldan çıxmasının əsas
səbəblərindən biri olmuşdur. Necə ki, Qurani-Kərimdə bu çox

gözəl ifadə olunmuşdur.
"Allah göyləri və yeri haqq (düzgün) olaraq (uca və ağılın
qəbul etdiyi bir məqsədlə) yaratdı (ki, hər bir istedad sahibi

özünün layiqli kamalına çatsın) və hər bir nəfs qazandığının
müqabilində (digər aləmdə) cəzalandırılsın. Onlara əsla zülm
2
edilməyəcək və haqları kəsilməyəcəkdir" İnsanın nəfsinin
qurbanına çevrilməsi onun haqqdan üz döndərməsinə səbəb
olur və bu haqsızlıq insanın zülmətə doğru yuvarlanmasının
başlanğıcıdır. İslam dini insan cəmiyyətlərinin bu mövcud
reallığının müqabilində, ilk növbədə dialoq və fikir mübadiləsi

təklif edir. Dialoq nəticəsində doğru qərar əldə olunur, haqq-
ədalətin üstündən qəflət və cəhalət pərdələri götürülür. Buna
görə də Qurani-Kərim Peyğəmbərə (s) insanları hikmət, moizə

və xoş danışıqla haqqa və Allah-Taalanın yoluna dəvət etməyi
göstəriş verir: "(İnsanları) Rəbbinin yoluna hikmətli məntiq,
qane edən dəlillər və gözəl, oyadıcı və ibrətamiz nəsihətlə

1 -Ər-Rum surəsi ayə 32
2 -Əl-Casiyə surəsi ayə 22