Page 23 - Islamic Studies 05

Quranın hər kəsə şamil olması baxımından möcüzə olması (22

İslam hüququ İslam dininin ayrılmaz tərkib hissəsidir.
Tədqiqatçıların demək olar ki, hamısı İslam hüququnu İslam
dininin əsas tərəflərindən biri kimi xarakterizə edirlər.
Tədqiqatçıların fikrincə, İslam dininin özü, həm də hüquqi
təbiətə, Qurandakı normaların bir çoxu isə hüquqi məzmuna
malikdir. L.R.Syukiyaynen yazır ki, İslam hüququnun tədqiqi
ilə məşğul olan alimlər, adətən onun bir-birini şərtləndirən iki

xarakterik xüsusiyyətinə – dini mənşəyə («ilahi təbiətə») və
hüquqi müddəaların müsəlman doqmatikası (ilahiyyat),
mənəvi normalar, ibadət qaydaları, bütövlükdə İslam
normaları ilə yaxın (bəzilərinin fikrincə isə qırılmaz) əlaqəyə
1
malik olmasına diqqət verirlər.

A.S.Boqolyubov klassik Roma hüququnun əksinə olaraq,
İslam hüququnun dinin ayrılmaz tərkib hissəsi olduğunu və
bütün müsəlmanlar üçün nəzərdə tutulan vahid hüquqi sistem
kimi başa düşüldüyünü bildirir.
2
İslam hüququnun dinlə qırılmaz əlaqəsini, həmçinin İslam
dininin normalarında hüquqiliyin güclü olmasını Qərb alimləri
də xüsusi vurğulayırlar. Rene David və Kamilla Jofre-Spinozi
yazırlar ki, «yəhudi dini kimi İslam da mahiyyətcə qanun
dinidir. Berqştrasserin təbirincə, müsəlman hüququ «əsl
müsəlman ruhunun kvintessensiyasi (cövhəri – İ.Q., İ.M.),
müsəlman ideologiyasının ən aydın ifadəsi, İslamın başlıca
həlqəsidir». 3 İslam hüququ (fiqh) müsəlman şəxsin
doğumundan ölümünə qədər həyat fəaliyyətini tənzimləyən
davranış və hərəkətlərin sərhədlərini müəyyən edən hüquqi
sistemdir. Bu sistemə şəxsin həm ibadət həyatı, həm də digər

Сюкияйнен Л.Р.Мусу льманское право. М., 1986. с. 7 . 1
А.С.Боголюбов. Перес ечение и наказание в мусульманском праве /Ислам. 2
Религия. Общество.
Давид Рене, Жоффре - Спинози Камилла. Основные правовые системы 3
современности. М., 1998. с. 309.