Page 148 - Pure Life 02

222/ PURE LIFE, Vol.2.No.2, (Ramadan Mubarak 1436. Tir 1394. July. 2015)

Allah-Taala isə öz yaratdığı məxluqların maddi xüsusiyyətlərindən uzaq
və pakdır. (Çünki məxluqatın malik olduğu bu sifətlər, birbaşa onların
naqis və öz məkan, zaman, forma və rənglərinə ehtiyaclı olduğunu yetirir.
Allah-Taala isə hər növ miqyas və ölçüdən uzaqdır, ehtiyacsızdır.)
Deməli, Allah-Taalanı görməyə, müşahidə etməyə olan etiqad, bir növ
şirkə düçar olmaq deməkdir. Qurani-Kərim buyurur: «Gözlər Onu görməz.
Lakin O, bütün gözləri görür. O, bağışlayan və mehribandır.» (Ənam, 103)
Məhz elə buna görə də, Bəni-İsrail qövminin bəhanə axtaran başbilənləri Musa
(ə)-a Allahı görmək istədiklərini bildirdilər. Və ondan Allahı onlara göstərməsini
tələb etdilər; «Əgər Allahı aşkar olaraq görməsək, sənə iman gətirməyəcəyik!»
(Bəqərə, 55) Musa (ə) onları Tur dağına apardı və onların tələblərini Allaha söylədi.
Allah-Taala isə onlara belə cavab verdi: «Əsla (heç vaxt) məni görə
bilməyəcəksən! O dağa bax. Əgər o, yerində salim qalarsa, sən də, məni
görəcəksən. Sonra Rəbbi dağa təcəlli edib, onu yerlə-yeksan etdi. Musa
bayılıb yerə düşdü. O, özünə gələrkən dedi: «Ey Tanrım, Sən gözlə
görülməkdən uzaq və paksan! Sənə tərəf qayıtdım (tövbə etdim). Mən
iman gətirənlərin ilkiyəm.» (Əraf, 143).
Bütün bunlar Allahın gözlə görülməsinin qeyri-mümkünlüyünə bir
dəlildir. Deməli, əgər bəzi ayələrdə və islami rəvayətlərdə «Allahı
görməkdən» söhbət olunursa da, bundan məqsəd Allah-Taalanı batini
1
gözlə görməkdir. Onu qəlbən «görüb» dərk etməkdir.
Belə ki, bir nəfər Həzrət Əli (ə)-dan soruşur: Ey möminlərin ağası,
söylə görüm, heç öz Allahını görmüsənmi? İmam Əli (ə) belə cavab
verir: Görmədiyim varlığamı ibadət edim? (Yəni mən görmədiyim
varlığa ibadət etmərəm.) Sonra isə buyurur: Əsla Onu gözlər görməz,
2
müşahidə edə bilməz. Amma qəlblər Onu iman gücü ilə dərk edər.
Peyğəmbərin (s) Əhli-beytinin (ə) bizə təlim verdiyi kəlamlara əsasən,
məxluqatın xüsusiyyətlərini (məkan, zaman, cismilik, gözlə görülmək, forma,
quruluş və s.) Allaha nisbət vermək, bir daha Onu düzgün tanımadığımızdan
xəbər verir. O, bütün varlıqlardan və onlara nisbət verilən sifətlərdən uca və
pakdır. Heç bir varlıq Ona bənzəməyir. O, bənzərsiz bir xaliqdir.

1. Çünki Quranın bəzi ayələri digərlərini şərh edərək aydınlaşdırır. Quranı dərk etmək üçün
təkcə bir ayəni deyil, onu bütünlüklə nəzərdə alaraq nəticəyə gəlmək lazımdır.
2. Nəhcul-bəlağə, 179-cu xütbə